Xatime

[A. haji kerimi]

Xatime
essalamu eleykum hörmetlik oqurmen:
siz oquwatqan bu eslime, sherqiy türkistanning yéqinqi zaman tarixiida bolup ötken emili ishlar. Men peqet qeshqer wilayitide bolup ötken ishlarni tipik halda eslep öttüm.
"wetinim méni söymise, men wetinimni söyimen, ulusum méni tonimisa, men ulusumni tonuymen"
men wetende bolup ötken ishlarni, yüz bergen tarixi we qelerni, milli qehrimanlirimizning baturluq ish ـ izlirini, weten söyer ezimetlirimizni, chilektin alghan bir tamche su süpitide eslep öttüm. Men bu ishlarning birdinbir shahidi idim. Köp ishlargha men özüm qatnashqan we bilgen yaki méning hayat qalghan sepdashlirimdin anglighan ishlar idi. Ashularning ish ـ izlirini, peqet xitay dairiliri teripidin pash bolup, enze qilinip turghuzulghan qisminila, bügünki hayat yashawatqan xelqimge tonushturush yüzisidin bueslimini yézip qaldurdum. Men bu eslimilirimni yiziwatqinimda, qelimim tilidin dertlik sözlirim bulduqshup chiqmaqta idi. Qanliq köz yashlirimdin aqqan tamche -tamche yash, qelimim siyasigha qoshulup bashqiche bir xil tebiiy rengni hasil qilmaqta idi. Shéhid boliwatqan sepdashlirimning jan üzüsh waqtidiki körünüshliri köz aldimgha kéliwilip méni hükürtüp yighlatmaqta idi. Men ulargha qoshulup ölmey bügün'giche hayat qalghanliqimni bir allahtin bashqa héch kimge tinalmayttim. Chünki dinim xitay kommunstliri teripidn depsende qilnmaqta idi; xelqim xitay kommunistlirining asariti astida turmaqta idi; millitim yer yüzidin yoqulush xewpi ichide turmaqta idi; men dinim üchün héch bir ish qilip bérelmidim, xelqim üchün héch bir ish qilip bérelmidim. Millitim üchünmu yenila héch bir ish qilip bérelmidim. Bularni oylighinimda ich – ichimdin hesretlinip, xijil bolattim, ehmiyetsiz ötken künlirimge ichinattim. Bihude ötgüzgen hayatimgha nepretlinettim. Emdi yéshim 64 din ashti. Saqal burutum aqirip, renggi – ruxsarim qorulup, qiriliqim wayigha yetti. Put ـ qollirimda madar qalmidi. Wetenni xitaylargha tartquzup qoyup, wetendin ayrilip, wetensizlikning derdini tartiwatimen. Yalghuzluqtiki bu hayat méni téximu qiynawatidu.............. Shundaq bolsimu axiri bu eslimini bolsimu yézip xelqimge teqdim qilay dep qolumgha qelem aldim. Qelimim ajiz, sewiyem töwen tüpeyli undaq, yaki mundaq xataliqtin xali bolalmay yaxshi yazalmaywatqanliqimni hés qiliwatimen. Shundaq bolsimu oqurmen qérindashlirimning uzun yaki cholta bolup qalghan terepliri bolsa yardem qilsa ulargha cheksiz minnetdarliqimni bildürimen. Dégen ümittimen. Amin!
Men bu eslimemni merhum ustazimiz ötkür ependining "iz" dégen shéiri bilen tamamlashni layiq kördüm.

Iz
yash iduq müshkül seperge atlinip chiqqanda biz,
emdi atqa min'güdek bopqaldi ene newrimiz.
Az iduq müshkül seperge atlinip chiqqanda biz,
emde chong karwan atalduq qaldurup chöllerde iz.
Qaldi iz chöller ara gahi dawanlarda yane,
qaldi ni – ni arslanlar deshti chölde qebrisiz.
Qebrisiz qaldi démeng yulghun qizarghan dalida,
gül – chichekke pürkünur tangna baharda qebrimiz.
Qaldi iz, qaldi menzil, qaldi yiraqta hemmisi,
chiqsa boran,köchse qumlar hem kömülmes izimiz.
Toxtimas karwan yolidin gerche atlar bek oruq,
tapqusi héch bolmisa bu izni bir kün, newrimiz ya chewrimiz.

Hörmet bilen : haji abdurreshid kérimi
Telfun : 0046 16 42 28 35 ( oy )
Telfun : 0046 709 471 671 ( qol )
E –mail : sewdayi55@ hotmail.com

[Biz-Uyghur]

assalamualaykum Abdurreshit hajim aka , siz yazghan (Qara juldiki jeng ) namliqtarihi eslime kitapni putun oqup chiqtim . hazir siz retlep chiqqan Alihan Töremning( Türkistan Qayghusi) namliq kitapni oquwatimen . Dadammu Sherqiy Türkistan Heliq inqilawiy partiyesining ezasi bolup alaqichiliq hizmitini qilghanken . men dadamdin Uyghur Helqining munewwer perzenti, qehriman jenchisi merhum Ahunup akimizning we qara julda shehit bolghan shehitlirimizning . weqelikini anglighan dim . bugun kitapni oqup bolup toluq melumatqa ige boldum . allah sizdin razi bolsun . bu eslimi yizip biz we kiyinki ewlatlirimizning untup qalmasliqi uchun qong bir kuch chiqiripsiz . bu shehitlirimizni eslesh tonutush ,tonushturush , barliq Sherqiy Türkistan helqining mejburiyti. we wijdani burchi. siz bu boshluqni toldurupsiz . men sizge özem we ailemdiki putun qirindashlirim namidin chongqur minnetdarliqimni bildurimen . aziz shehitlerimizni chongqur sighinish ichide esleymen . janabi Allah makanini jennet qilsun Amin.

[Unregistered]

Qaldi iz chöller ara gahi dawanlarda yane,
qaldi ni – ni arslanlar deshti chölde qebrisiz.
Qebrisiz qaldi démeng yulghun qizarghan dalida,
gül – chichekke pürkünur tangna baharda qebrimiz.

Merhum Abduryim Otkur mushu mislarge Ahunuplarni singdurgen bolghiydi. Ularning yatkan yeri jennetke bolsun Amin.

[neral1234]

Qaldi iz chöller ara gahi dawanlarda yane,
qaldi ni – ni arslanlar deshti chölde qebrisiz.
Qebrisiz qaldi démeng yulghun qizarghan dalida,
gül – chichekke pürkünur tangna baharda qebrimiz.

[neral1234]

Qaldi iz chöller ara gahi dawanlarda yane,
qaldi ni – ni arslanlar deshti chölde qebrisiz.
Qebrisiz qaldi démeng yulghun qizarghan dalida,
gül – chichekke pürkünur tangna baharda qebrimiz.

[charchilp]

enze qilinip turghuzulghan qisminila, bügünki hayat yashawatqan xelqimge tonushturush yüzisidin bueslimini yézip qaldurdum. Men bu eslimilirimni yiziwatqinimda, qelimim tilidin dertlik sözlirim bulduqshup chiqmaqta idi. Qanliq köz yashlirimdin aqqan tamche -tamche yash, qelimim siyasigha qoshulup bashqiche bir xil tebiiy rengni hasil qilmaqta idi. Shéhid boliwatqan sepdashlirimning jan üzüsh waqtidiki körünüshliri köz aldimgha kéliwilip méni hükürtüp yighlatmaqta idi. Men ulargha qoshulup ölmey bügün'giche hayat qalghanliqimni bir allahtin bashqa héch kimge tinalmayttim. Chünki dinim xitay kommunstliri teripidn depsende qilnmaqta idi; xelqim xitay kommunistlirining asariti astida turmaqta idi; millitim yer yüzidin yoqulush xewpi ichide turmaqta idi; men dinim üchün héch bir ish qilip bérelmidim, xelqim üchün héch bir ish qilip bérelmidim. Millitim üchünmu yenila héch bir ish qilip bérelmidim.