Uyghur osmurlirining zehin sinash musabiqisi

[YTSHB rehberlik heyiti]

Germaniyediki < Yawropa sherqiy turkistan birliki > ning uyushturushi bilen,11 - ayning 7 - kuni ( yekshenbe ) Germaniyening Miyonhin shehride Germaniyediki Uyghur osmurlirining zehin sinash musabiqisi otkuzilidu. musabiqe 3 guruppigha bolup elip berilidu, 6 - 9 yashqiche bolghan osmurler uchun ayrim soal, 10 - 13 yashqiche bolghanlar uchun ayrim soal we 13 yashtin yuqurilar uchun ayrim soal teyyarlandi. soallar tarih, jughrapiye, til - edebiyat,din, siyaset ... qatarliq keng mezmonlarni oz ichige alghan bolup, putun soallar digudek sherqiy turkistan we uyghurlargha munasiwetlik.
musabiqini teshkilleshtiki asasiy meqset, germaniyede yashawatqan uyghur osmurlirining ana tilini, milliy we diniy alahidiliklirini qoghdap qelish we kucheytish, shundaqla ularning ana wetini - sherqiy turkistangha bolghan rishtini we mehri - muhebbitini ashurushtin ibaret.
< Yawropa sherqiy turkistan birliki > teripidin hazirlap chiqilghan soal - jawaplar bundin birqanche ay burun Miyonhin shehridiki uyghur osmurlirige tarqitilghan bolup, ularning teyyarliq qiliwelishi uchun mehsus waqit ajritildi, musabiqida netijige erishken osmurler turluk boyumlar bilen mukapatlinidu.
bu qetimqi zehin sinash musabiqisi yekshenbe kuni saet 12 de bashlinidu, musabiqidin keyin, < Dunya uyghur qurultiyi > namidin Miyonhin shehride yashawatqan uyghur qerindashlirimiz uchun iptar berilidu.

[YSHTB rehberlik heyiti]

izahat:
qedirlik yurtdashlar, bashqa doletlerde yashawatqan osmurlirimizning paydilinishi uchun, teshkilatimiz teripidin hazirlanghan soal - jawaplarning toluq nushisini diqqitingizlargha sunduq, waqtimizning qisliqi tupeylidin, soal - jawaplarni etirapliq hazirlash imkaniyitige erishelmiduq, sizlerning bu heqte pikir berishingizlarni we tehimu mukemmel soal - jawaplar hazirlap chiqilishi uchun yardemde bolushingizlarni umit qilimiz.


xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx


Germaniyediki Uyghur ösmür – balilirining zehin sinash musabiqisi heqqide soal – jawaplar


( < yawropa sherqiy türkistan birliki > teshkilati teripidin tüzüp chiqildi )

1. Wetinimizning nami nime ?

Jawap: Sherqiy türkistan

2. Wetinimizning merkizi qayer?

Jawap: Ürümchi

3. Tunji jumhuriyitimizning nami nime? Qachan, qayerde qurulghan?

Jawap: sherqiy türkistan islam jumhuriyiti, 1933 – yili 11 – ayning 12 – küni qeshqerde qurulghan.

4. sherqiy türkistan islam jumhuriyitining pirezidenti kim?

Jawap: Hojaniyaz Haji

5. sherqiy türkistan islam jumhuriyitining bash ministiri kim?

Jawap: Sabit Damollam

6. ikkinchi jumhuriyitimizning nami nime? qachan, qeyerde qurulghan?

Jawap: sherqiy türkistan jumhuriyiti, 1944 – yili 11 – ayning 12 – küni ghuljida qurulghan.

7. ikkinchi jumhuriyitimizning pirezidentliri kimler?

Jawap: Elihan Töre, Ehmetjan Qasimi

8. kommunist hitaylar wetinimizni qachan besiwalghan?

Jawap: 1949 – yili 10 – ayda

9. Wetinimizning Bayriqining shekli kandaq?

Jawap: ay – yultuzluq kök bayraq

10. Uyghurlarning mehshur Tarihiy esiri < Türkiy tillar diwani > ning aptori kim?

Jawap: Mehmut Qeshqiri

11. Mehmut Qeshqiri qachan yashighan?

Jawap: 1015 – yilidin 1112 – yilighiche

12. Uyghurlarning meshhur tarihiy esiri < Qutatqu bilg dastani > ning aptori kim?

Jawap: Yüsüphas Hajip

13. Yüsüphas Hajip qachan yashighan?

Jawap: 1018 – yilidin 1085 – yilighiche

14. Uyghurlar arisida tarqilip yürden meshhur she’r < Yillargha jawap > ning aptori kim?

Jawap: Lutpulla Mutellip

15. ataghliq sha’ir Lutpulla Mutellip qachan yashighan?

Jawap: 1922 – yilidin 1945 – yilighiche

16. < Uyghurlar > namliq meshhur tarih kitabining aptori kim?

Jawap: Turghun Almas

17. Hazirqi zaman uyghur edibiyatidiki meshhur eser < Iz > namliq romanning aptori kim?

Jawap: Abdurehim Ötkür

18. ataqliq yazghuchi we sha’irimiz Abdurehim ötkür qachan yashighan?

Jawap: 1923 – yilidin 1995 – yilighiche

19. Wetinimiz sherqiy türkistan Qanche dölet bilen chegridash? Ular qaysilar?

Jawap: Wetinimiz 10 dölet bilen chegridash, ular – Qazaqistan, Qirghizistan, Afghanistan, Pakistan, Hindistan, Tibet, Mongghuliye, Hitay, Rosiye, Tajikistan.

20. wetinimizde qanche derya bar? Birqanchini sanap bering?

Jawap: 570 tin artuq, mesilen, tarim deryasi, qeshqer deryasi, ili deryasi, yerken deryasi, yorungqash deryasi …. Qatarliqlar.

21. Tarim deryasining uzunliqi qanchilik?

Jawap: 2300 kilometir

22. wetinimizde qanche köl bar? Birqanchini sanap bering ?

Jawap: 100 din artuq, mesilen, baghrash köli, sayram köli, boghda köli, qanas köli, lopnur köli … qatarliqlar.

23. < uyghur orhun hanliqi > qachan qurulghan ?

jawap: miladi 640 – yili

24. < uyghur qarahanilar hanliqi > qachan qurulghan ? paytehti qeyer ?

jawap: miladi 840 – yili, paytehti - qeshqer

25. < uyghur iduqut döliti > qachan qurulghan ? paytehti qeyer ?

jawap: miladi 848 – yili, paytehti - beshbaliq

26. < uyghur seidiye döliti > qachan qurulghan ? paytehti qayer ?

jawap: miladi 1514 – yili, paytehti – yerken

27. < uyghur qeshqeriye döliti > qachan qurulghan ? paytehti qayer ?

jawap: miladi 1856 – yili, paytehti – qeshqer

28. wetinimizde qanchehil yawayi haywan yashaydu ?

jawap: 130 hildin artuq

29. uyghurlar chandin bashlap yeziq qollunushqa bashlighan ?

jawap: miladi 5 – esirde

30. uyghurlar tarihta qanche hil yeziq qollanghan ?

jawap: 26 hil

31. uyghurlar latin yeziqini qachan resmiy yeziq qilip qollanghan ?

jawap: 1960 – yilidin 1980 – yilighiche

32. mehmut qeshqirining qebrisi nede ?

jawap: qeshqer konisheher nahiyisining opal kentige jaylashqan

33. qeshqer heytkah jamisi qachan yasalghan ?

jawap: 1442 – yili

34. wetinimizde qanche hil millet yashaydu ? uyghurlar qanche pirsentni igelleydu ?

jawap: 13 millet yashaydu, hitayning statiskisida hazir uygurlar 47 % ni igelleydu

35. wetinimizde qanche chegra eghizi bar ? birqanchini sanap bering ?

jawap: 15 chegra eghizi bar, mesilen, qonjirap, qorghas, turgart … qatarliqlar.

36. wetinimizdiki tunji demokratik oqughuchilar herkiti qachan, nede yüzbergen ?

jawap: 1985 – yili 12 – ayning 12 – küni ürümchide yüzbergen.

37. germaniyede qanche uyghur teshkilati bar ? qaysilar ?

jawap: 3 teshkilat bar, < yawropa sherqiy türkistan birliki >, < sherqiy türkistan informatsyon merkizi > we < Dunya uyghur qurultiyi >

38. < yawropa sherqiy türkistan birliki qachan, qayerde qurulghan ?

jawap: 1990 – yili 10 – ayda miyonhin shehride qurulghan

39. chetellerde tehminen qanchilik uyghur yashaydu ?

jawap: tehminen bir milyon etrapida

40. uyghur yeziqida qanche elip - be ba?

Jawap: 32

41. wetinimiz hitaylar teripidin tunji qetim qachan besiwelinghan ?

jawap: 1881 – yili

42. uyghurlar qachan mosulman bolghan ?

jawap: miladi 920 – yili

43. Sultan sutuq bughrahan kim ?

jawap: qarahanilar handanliqining padishasi, uyghurlar uning dewride mosulman bolghan

44. tarihta ötken mehshur uyghur ayalliridin birqanchisini eytip bering ?

jawap: iparhan, nozugum, amannisahan … qatarliqlar

45. wetinimizde tunji qetimliq atom siniqi qachan, nede elip berilghan ?

jawap: 1964 – yili 10 – ayning 16 – küni, lopnurda

46. wetinimizdiki eng chong chöllükning ismini eytip bering ? u, dunyada qanchinchi orunda turidu ?

jawap: teklimakan chölliki, dunya boyiche 2 – orunda turidu

47. wetinimizdiki eng chong tatliq su köli qaysi ? orni nede ?

jawap: baghrash köli, qara sheher oymanliqida

48. wetinimizdiki eng chongqur oymanliq qaysi ? dunya boyiche qanchinchi orunda turidu ?

jawap: turpan oymanliqi, dunya boyiche 2 – orunda turidu

49. wetinimizde qanche sheher, qanche nahiye bar ?

jawap: 15 sheher, 86 nahiye bar

50. uyghurlarning noposi qanche ?

jawap: hitayning sanida 8 milyon, uyghurlarning mölcheride 20 milyongha yeqin

51. asiya qit’esi boyiche eng chong tagh sestimisi qaysi ?

jawap: wetinimizdiki tengri teghi

52. wetinimiz qaysi qit’ege jaylashqan ?

jawap: asiya qit’esige jaylashqan

53. wetinimizning yer meydani qanchilik ?

jawap: 1 milyon 828 ming kuwadirat kilometir

54. wetinimiz chongluqta dunya boyiche qanchinchi orunda turidu ?

jawap: 19 – orunda turidu

55. wetinimiz germaniyedin qanche hesse chong ?

jawap: 5.5 hesse

56. wetinimizde qanche hil kan mehsulati bar ?

jawap: 118 hil

57. wetinimizde qanche tagh tizmisi bar ? ular qaysi ?

jawap: 3 hil, altay, tengri we qurum tagh tizmiliri

58. wetinimizde qanche chong oymanliq bar ? qaysilar ?

jawap: 2, tarim oymanliqi, jungghar oymanliqi

59. < barin dehqanlar inqilawi > qachan yüzbergen ?

jawap: 1990 – yili 4 – ayning 5 – küni

60. < ghulja weqesi > qachan yüz bergen ?

jawap: 1997 – yili 2 – ayning 5 – küni

61. < ürümchi 19 – may weqesi > qachan yüz bergen ?

jawap: 1989 – yili 5 – ayning 19 – küni

Diniy soallar:

1. Islamning 5 hil sherti qaysi?
Jawap:
( 1 ) kelime – shaadetni oqush ( iman eytish )
( 2 ) namaz qilish
( 3 ) Rozi tutush
( 4 ) Zakat berish
( 5 ) hej qilish

2. Rabbingiz kim?

Jawap: rabbim allahu taalla

3. Diningiz nime?

Jawap: islam

4. peyghembiringiz kim?

Jawap: Muhemmet aleyhissalam

5. muqeddes kitabingiz qaysi ?

Jawap: Kurani – kerim

6. mosulmanlarning qanche heyti bar ? ular qaysi ?

jawap: ikki, roza heyt we qurban heyt

7. herem nede?
Jawap. Seudi erebistanning mekke shehride.

8. quran qaysi tilda yezilghan?

Jawap: erep tilida yezilghan.

9. Namaz bir künde qanche qetim oqulidu?
Jawap: 5 qetim.

10. 4 muqeddes kitap qaysi we ular kimlerge chüshürülgen?

Jawap:

Tevrat – Musa eleyhisselamgha
Zebur – Davud eleyhisselamgha
Injil – Eysa eleyhisselamgha
Quran – Muhammed Peyghembirimizge.

11. imanning shertliri qaysi ?

jawap:
( 1 ) allah - taallagha ishinish;
( 2 ) allahning perishtilirige ishinish;
( 3 ) allah chüshürgen muqesses kitaplargha ishinish;
( 4 ) peyghemberlerge ishinish;
( ahiret künige ishinish;
( 6 ) teghdir – qismetning allahqa ayit bolidighanliqigha ishinish;

12. quranda qanche süre, qanche ayet bar ?

jawap: 114 süre, 6666 ayet bar

13. quranda qanche peyghemberning ismi bar ?

jawap: 28 peyghemberning

[Wijdan]

Yawrupa Sherqiy Turkistan Birligige qilwatqan khizmetleri öchün köp rekhmet. Men Yawrupagha kelgeni 7 Jil boldi. YSHTB ni kelgenning yaghi bilimen wa qipkelgen ishlerini hem yeqinden bayqap kelwatimen. Her daim dawamiz wa khelqimiz öchün midirap, qoliden kelgen ishlani qip kelwatidu. Allah uladin razi bosun.

[Toghra]

Wijdan buraderning deghini nahayti togra, men Belgiyede turwatimen. Yawrupa Sherqiy Turkistan ittipaqini tebrikleymen.Khizmetlerinlani tokhtatmay dewamlashturiwilinla. Biz Belgiyedekile öchünmü kilghan khizmetlerinlani untupkalmaymiz

[pikir]

nahayiti ehmiyetlik ix boptu, allah silerdin razi bolsun !

[teklip]

''41. wetinimiz hitaylar teripidin tunji qetim qachan besiwelinghan ? " .


" jawap: 1881 – yili ".

Muxu soalgha berilgen jawap toghrimu yaki logikilik hatalik barmu? Wetinimizni hittaylar ikki esir burun besiwalghanmu yaki 55 yil burun besiwalghanmu? bu soalgha uyghur mustekillik dawasini kiliwatkan bir siyasiy texkilatning aldirmay, oylinip uyghur mustekillik herkining menpetini chikix kilip jawap berse we yax osmurlerge ikki esir burunki ixghaliyet bilen 55 yil burunki ixghaliyetning tuptin ohximaydighanlikini enik kilip chuxendurgen yahximiki. biz ikki esir burunki dawani kilamduk ? yaki 55 yil burunki yengirak dawani kilamduk ? Eger yengi dawani kilimiz disek , Kona otmuxtikini tilgha almighan yahximiki. Hormetlik YSTB, bu mesilini oylinip bekixinglarni umid kilimen